De herplaatsingsverplichting voor de werknemer

In de blog ‘de herplaatsingsverplichting voor de werkgever’ is stilgestaan bij de vraag wat in het kader van de herplaatsingsverplichting van de werkgever kan worden verlangd. De werkgever is echter niet de enige partij met verplichtingen. Ook de werknemer moet zich inspannen voor herplaatsing en mag aangeboden functies niet zonder meer weigeren. Althans, niet zonder dat hieraan forse risico’s kleven. In deze blog komt aan de orde wat van de werknemer kan worden verlangd, en wanneer de werknemer herplaatsing wel en niet mag weigeren.

Is de werknemer verplicht aan herplaatsing mee te werken?

Stel: de werkgever wil een werknemer in verband met de aanwezigheid van een redelijke ontslaggrond herplaatsen, maar de werknemer staat hier niet voor open. Een reden hiervoor kan zijn dat de werknemer de functie van een te laag niveau vindt. Mag de werknemer zo’n functie in dat geval weigeren?

Dit mag als een functie vele malen lager is en daardoor niet passend is. Vaak zal dat zo zijn; een functie die vele malen lager is sluit doorgaans niet aan bij de opleiding en ervaring van de werknemer. In dat geval kan aanvaarding niet van de werknemer worden verlangd. Dat neemt niet weg dat de werknemer de functie wel mag aanvaarden, en werkgever en werknemer hierover in ieder geval met elkaar in gesprek moeten gaan.

Herplaatsing weigeren vanwege lager salaris

Mag de werknemer een aanbod tot herplaatsing (uitsluitend) afwijzen omdat de nieuwe functie een lager salaris kent? Het antwoord op die vraag luidt in principe ontkennend. De hoogte van het salaris speelt namelijk geen rol bij de beoordeling of een functie passend is. Natuurlijk kan een veel lager salaris wel een indicatie zijn dat het niveau van de functie te laag en dus niet passend is. In dat geval mag de werknemer de aangeboden functie weigeren. Is de functie daarentegen wél passend, dan kan het weigeren van herplaatsing grote gevolgen hebben.

Gelukkig hebben werknemers in Nederland al heel lang recht op vrije arbeidskeuze. De werknemer kan dus nooit gedwongen worden bepaald werk uit te voeren. Weigert de werknemer dit, dan kunnen hieraan wel consequenties verbonden zijn. Een werknemer die een passende functie weigert, loopt namelijk het risico de transitievergoeding mis te lopen. Dat is niet het enige. Daarnaast kan het UWV ook een eventuele WW-aanvraag weigeren als de werknemer niet meewerkt aan herplaatsing in passend werk.

Op grond van de Werkloosheidswet moet een werknemer namelijk passend werk aanvaarden als daar een salaris tegenover staat van ten minste 70% van het laatstverdiende loon. Doet de werknemer dat niet, dan kan dit leiden tot afwijzing van de WW-aanvraag.

Is er sprake van een (aanmerkelijk) lager salaris? In het kader van goed werkgeverschap kan dan van de werkgever worden verlangd een afbouwregeling te hanteren. Stemt de werknemer hier niet mee in, dan volgt in de regel alsnog ontslag.

Herplaatsing weigeren vanwege grotere reisafstand

Een andere reden om herplaatsing te weigeren is een grote toename in reisafstand. Heeft een werknemer het recht herplaatsing om die reden te af te wijzen?

Ook de reisafstand speelt geen rol bij de beoordeling van de vraag of een functie passend is. Toch blijken rechters in de praktijk mee te wegen hoe groot de reisafstand van een werknemer wordt indien de werknemer aan herplaatsing mee zou werken.

Ook ten aanzien van dit onderwerp wordt vaak aansluiting gezocht bij de regels die in het kader van de Werkloosheidswet gelden. Die regels zijn opgenomen in het Besluit Passende arbeid WW en ZW. Daaruit blijkt dat een functie niet passend is wanneer de werknemer meer dan twee uur per dag moet reizen. Zodra de werknemer langer dan zes maanden een WW- of ZW-uitkering geniet, geldt geen maximale reisafstand meer.

Heeft een werknemer dus een enkele reistijd van méér dan één uur (zonder files), dan wordt aangenomen dat dit een goede grond oplevert om herplaatsing – in een op zichzelf passende functie – af te wijzen, zonder gevolgen voor het recht op de transitievergoeding en/of WW-uitkering. Dit geldt uiteraard niet als de werknemer in de ‘oude’ functie al een soortgelijke reistijd had.

In verband met de grote risico’s die aan onterechte afwijzing van een aanbod tot herplaatsing verbonden zijn, doen werknemers er verstandig aan hier vooraf goed over na te denken, en zich hierover zo nodig te laten adviseren door een professional.

Neem contact op

Ga terug naar het overzicht